We verlangen er allemaal naar: een moeder die ons ziet, die warmte en veiligheid biedt, die zegt dat we er mogen zijn – precies zoals we zijn. Maar wat als die moeder er nooit (echt) was? Als ze een emotioneel afwezige moeder was?
Voor veel mensen is dit de realiteit. En hoewel dat verdrietig is, betekent het niet dat je voor altijd iets tekort hoeft te komen. Volgens therapeut en auteur Jasmin Lee Cori is het mogelijk om alsnog te helen van dit diepe gemis. Haar boek De emotioneel afwezige moeder biedt niet alleen inzicht, maar ook een zachte, krachtige route naar herstel – via het archetype van de goede moeder.
In mijn vooronderzoek voor mijn vierde boek, Coachen naar de Kern. De magie van transformatie (Boom, 2025), kwam ik dit boek tegen. Eerst beluisterde ik De emotioneel afwezige moeder via een audioboek, daarna las ik De emotioneel afwezige moeder in de papieren versie. Ik vind de lessen zo waardevol, dat ik graag een aantal lessen deel die ik eruit leerde.
Wat het betekent als je moeder er niet écht was
Een emotioneel afwezige moeder is iemand die niet of nauwelijks emotioneel beschikbaar is voor haar kind. Dat kan verschillende oorzaken hebben: trauma, onverwerkt verdriet of simpelweg het ontbreken van een voorbeeld van hoe je liefdevol ouder bent. Wat de reden ook is, het effect op het kind is vaak hetzelfde: een gevoel van leegte, onveiligheid en het idee dat je behoeften er niet toe doen.
Als kind leer je al snel om je aan te passen aan een emotioneel afwezige moeder. Je onderdrukt je verlangens, ontwikkelt overlevingsstrategieën, bouwt muren. Maar ergens, diep vanbinnen, blijft het verlangen naar een koesterende moeder bestaan. En dat verlangen, hoe pijnlijk ook, is gezond.
Helen betekent erkennen én aanvullen
Om de ervaring van een emotioneel afwezige moeder te helen, zegt Cori, moeten we niet alleen erkennen wat we gemist hebben, maar ook leren om dat gemis aan te vullen. Je kunt jezelf leren geven wat je toen niet kreeg. En dat begint met contact maken met het archetype van de goede moeder.
Wat is een archetype?
Een archetype is een universeel oersymbool: een diep menselijk patroon dat steeds terugkomt in verhalen, culturen en dromen. De Zwitserse psychiater Carl Jung beschreef archetypen als beelden die we erven via het collectieve onbewuste – een soort gedeeld geheugen van de mensheid.
Archetypen zijn oeroude, universele mensbeelden die we intuïtief herkennen. Ze leven in verhalen, dromen, kunst en cultuur. Denk aan de wijze oude man die raad geeft, de held die obstakels overwint – en de goede moeder, die voedt, beschermt en liefheeft.
Iedereen draagt deze archetypen in zich, als een soort blauwdruk. En als we contact maken met het archetype van de goede moeder, kunnen we alsnog die innerlijke verzorging ontvangen waar we als kind zo naar verlangden.
De goede moeder als innerlijke gids
De goede moeder is liefdevol, warm, gul, zorgzaam. Ze ziet je, hoort je, beschermt je, en biedt rust. Ze moedigt je aan, geeft ruimte, en zegt: “Ik ben er voor je.” Dit archetype is het tegengestelde van de emotioneel afwezige moeder.
Misschien heb je nooit een moeder gehad die dat tegen je zei, omdat je een emotioneel afwezige moeder had. Misschien voelt het zelfs onwennig of ongeloofwaardig om je zoiets voor te stellen. Maar juist dat verbeelden is essentieel voor heling.
We kunnen de goede moeder als archetype bewust uitnodigen in ons leven. In dromen, meditatie, visualisatie, kunst of innerlijk dialoog. We geven haar een stem, een gezicht, een aanwezigheid. En we laten haar tegen ons zeggen wat we zó graag hadden willen horen.
Mijn beeld van een goede moeder is een moeder met wie ik samen bloemen kan plukken. Met wie ik samen gezellig in de stad kon lunchen, als we een middag gaan winkelen. Iemand die geïnteresseerd is in de verhalen die ik te vertellen heb, maar zelf ook interessante gebeurtenissen mee maakt. Iemand die haar mannetje kan staan, verstand heeft van business en organisaties – en tegelijkertijd een heerlijke en gezellige sfeer kan scheppen thuis, in een mooi ingericht, schoon huis dat lekker ruikt. Vlakbij de keuken die geurt naar verse kruiden, eten we een maaltijd dat met liefde is bereid, met ingrediënten die niet alleen het lichaam, maar ook de ziel voeden.
Veronique Kilian
De 10 boodschappen van de goede moeder
Jasmin Lee Cori geeft tien krachtige zinnen mee die de essentie vangen van wat een goede moeder haar kind zou zeggen. Lees ze langzaam. Voel wat ze met je doen.
- Ik ben blij dat je hier bent
- Ik zie je
- Voor mij ben jij bijzonder
- Ik heb respect voor je
- Ik hou van jou
- Wat jij nodig hebt is belangrijk voor me. Je kunt bij me komen voor hulp
- Ik ben er voor jou. Ik zal tijd voor je maken
- Ik zorg ervoor dat je veilig bent
- Je kunt bij mij (uit)rusten
- Ik geniet van je
Misschien roept het emoties op. Misschien komt er weerstand. Misschien wil een deel van je het niet geloven. Je hebt immers de ervaring gehad van een emotioneel afwezige moeder. Laat de goede-moeder-boodschappen langzaam indalen. Keer er steeds weer naar terug. Hang ze op je spiegel, schrijf ze in een dagboek, fluister ze tegen je innerlijke kind.
Waarom verlangen gezond is
Sommige mensen waren zo gewend aan een emotioneel afwezige moeder, dat ze hun verlangen naar een liefdevolle moeder hebben afgeleerd. Dat verlangen was immers pijnlijk en zinloos – het werd nooit beantwoord. Toch is het juist gezond om te blijven verlangen. Verlangen opent je hart. Verlangen is de brug naar verbinding.
Door weer contact te maken met dat verlangen, kunnen we beginnen met helen. Want pas als we iets wensen, kunnen we het ook bewust gaan ontvangen.
De goede moeder in jezelf ontwikkelen
Wat Cori benadrukt, is dat je als volwassene een tweede kans hebt. Je kunt alsnog moederzorg ontvangen – van anderen, maar ook van jezelf. Je kunt de goede moeder in jezelf ontwikkelen, gemodelleerd naar het beste dat je hebt meegemaakt, of op basis van de archetypische moeder.
Vraag jezelf af:
- Hoe ziet mijn innerlijke goede moeder eruit?
- Wat zegt ze? Hoe voelt haar aanwezigheid?
- Welke eigenschappen heeft ze?
- Waar vind ik haar terug – in mij, in anderen, in symbolen, in de natuur?
Zelf werk ik met diepe meditaties. Het is een prachtige ervaring om te voelen hoe dit werkt en in contact te komen met haar energie.
Werken met innerlijke delen
Een ander belangrijk aspect van heling is het werken met je innerlijke kind. Jung zag het archetype van het kind als een symbool van compleetheid. Eigenschappen van dit kind zijn: oprechtheid, nieuwsgierigheid, levendigheid en vertrouwen.
Maar het innerlijke kind kent ook pijn: het verwaarloosde kind, het boze kind, het angstige kind. Al deze delen dragen ervaringen uit je jeugd die gezien en gevoeld willen worden. De goede moeder kan er voor hen zijn.
Ik heb meerdere keren tijdens coachingsessies met klanten visualisaties begeleid waarin zij hun innerlijke kind ontmoeten. Vaak was het een bijzondere en emotionele ervaring.
Herkennen van oude patronen na een emotioneel afwezige moeder
Veel onvervulde behoeften uit onze jeugd worden zichtbaar in volwassen relaties. Je herkent ze misschien in het volgende:
- Je hebt buitensporig veel behoefte aan bevestiging of geruststelling.
- Je voelt je onzeker of boos als je partner niet snel genoeg reageert op je behoefte.
- Je kunt moeilijk omgaan met afwezigheid of afstand in een relatie.
- Je neigt naar fusie: alles samen doen, geen ruimte voor jezelf.
- Je tolereert afwijzing of emotionele afstand, omdat je niet beter gewend bent.
Deze patronen zijn begrijpelijk. Ze zijn ontstaan in een context waarin je liefde en nabijheid moest missen. Maar ze zijn niet onveranderlijk. Als je leert ontvangen – echt ontvangen – kun je jezelf stap voor stap opnieuw gaan hechten. Dit keer op een veilige, gezonde manier.
De kracht van gulheid
Cori schrijft dat gulheid een cruciale eigenschap is van de goede moeder. Ze geeft – aandacht, warmte, ruimte – zonder bijbedoelingen. Soms is het verrassend om te merken dat een liefdevolle moederfiguur echt blij is om aan jouw behoeften tegemoet te komen.
Het kan zelfs ongemakkelijk voelen. Alsof je iets ontvangt dat je niet verdiend hebt. Maar juist door te oefenen in het ontvangen van liefde, ontstaat er een diep innerlijk weten: mijn behoeften doen ertoe. En dat is de basis van heling.
Koestering als levensrecht
Uiteindelijk gaat deze reis niet alleen over wat je gemist hebt, maar ook over wat je verdient. Liefde. Koestering. Zichtbaarheid. Rust. Steun.
Je mag leunen. Je mag rusten. Je mag je laten dragen. En ja, het is misschien een pad van vallen en opstaan, van oude pijn tegenkomen en nieuwe vormen van liefde leren toelaten. Maar het is een pad dat mogelijk is – voor iedereen.
En jij hoeft het niet alleen te doen. In jezelf – en in de wereld om je heen – zijn bronnen van moederlijke liefde. Soms in de vorm van een vriendin, een therapeut, een boom, een lied, een godin. En altijd: in de vorm van het archetype van de goede moeder.
Tot slot: een uitnodiging
Misschien voel je nu dat er iets in beweging is gekomen. Een verlangen, een herinnering, een gemis. Je (h)erkent de gevolgen van een emotioneel afwezige moeder. Misschien verlang je ernaar begeleid te worden op jouw pad.
In mijn coaching neem ik je mee naar de kern. Daar waar het oude pijnstuk ligt, maar ook de kracht om te transformeren. Samen maken we ruimte voor jouw innerlijke kind, jouw verlangens, en het contact met de goede moeder in jou.
Coachen naar de kern.
De magie van transformatie begint hier.
Het boek De emotioneel afwezige moeder bestellen
Als papieren boek: De emotioneel afwezige moeder
Als e-boek: De emotioneel afwezige moeder
De emotioneel afwezige moeder is de Nederlandse vertaling van The emotional absent mother: how to recognize and heal the invisible effects of childhood emotional neglet; 2nd edition, 2017
