De moederwond is een innerlijke pijn die voortkomt uit een niet-vervullende relatie die we als kind hebben ervaren met onze moeder. Een pijn die diepe invloed heeft op de manier waarop we liefhebben en samenwerken als we volwassen zijn.
De moederwond behoort tot een van de diepere trauma’s die gelegd worden waar we onze overlevings-structuren op bouwen. Deze overlevings-structuren heb ik eerder beschreven in de karakterstructuren als ingang voor je reis naar vrijheid en volwassenheid. .
De oerverbinding met de moeder vormt de basis van wie we zijn en hoe we ons verbinden met anderen. Onze moeder is de eerste persoon van wie we leren wat liefde en zorg zijn – of wat het betekent om dat juist te missen. Als deze relatie niet vervullend of veilig is geweest, ontstaat wat vaak de ‘moederwond’ wordt genoemd. Deze wond kan diepe sporen nalaten in onze identiteit, ons gevoel van eigenwaarde en onze relaties. Maar wat is die moederwond precies, en hoe kunnen we ermee omgaan?
Een moederwond achtervolgt je je hele leven. Het helen van de moederwond is geen sinecure. Ik ging te rade bij Hannah Cuppen, therapeut, trainer en auteur van het boek Liefdesbang. Zij brengt de moederwond in verband met de dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst in latere relaties. De onderstaande blog is geïnspireerd op de online training die ik van haar volgde
De moederwond in lagen
De moederwond is niet slechts een persoonlijke ervaring; ze bestaat uit verschillende lagen die elkaar versterken. Op persoonlijk niveau raakt ze aan onze eigen verwondingen, de onvervulde verlangens en behoeften die we als kind hebben ervaren. Maar het stopt daar niet. De moederwond is ook intergenerationeel: ze wordt doorgegeven van moeder op dochter, van generatie op generatie. Het kan gaan om onverwerkte pijn in de vrouwenlijn, die zich op subtiele en minder subtiele manieren uit.
Collectief gezien speelt de moederwond een rol in hoe we als samenleving naar moeders en vrouwen kijken. Historisch is er vaak een gebrek aan erkenning geweest voor het immense werk en de diepe waarde van moederliefde en vrouwelijkheid. Spiritueel gezien snijdt de moederwond ons af van het leven zelf: als we de band met onze moeder niet kunnen voelen of helen, kan het voelen alsof we afgesneden zijn van de bron van het leven. En op planetair niveau weerspiegelt de moederwond zich in onze relatie met moeder aarde, die vaak wordt uitgebuit en onvoldoende wordt gekoesterd.

De impact van de moederwond op je hechting
Hoe je relatie met je moeder ook was, het heeft een diepe invloed op hoe je jezelf en anderen ziet. Was je moeder aanwezig, liefdevol en betrouwbaar, dan ontwikkel je waarschijnlijk een stevig gevoel van eigenwaarde en een veilige hechting. Maar als die basis ontbreekt, kun je te maken krijgen met onveilige hechtingspatronen die je leven als volwassene nog steeds kleuren.
Onveilige hechting kan verschillende vormen aannemen. Een afwezige moeder kan leiden tot een vermijdende hechtingsstijl, waarin je onafhankelijkheid zoekt en moeite hebt met intimiteit. Een inconsistente moeder kan juist een angstig-ambivalente hechting veroorzaken, waarbij je bang bent voor afwijzing en geneigd bent om jezelf op te offeren om liefde te verdienen. Een agressieve of behoeftige moeder kan zorgen voor diepe verwarring en gevoelens van onveiligheid. Het herkennen van jouw specifieke patroon is een belangrijke eerste stap naar heling.
Hoe onze moeders hun pijn doorgeven
Veel moeders willen niets liever dan hun kinderen liefde geven, maar worden vaak belemmerd door hun eigen pijn en onverwerkte trauma’s. Soms heeft je moeder bijvoorbeeld nooit geleerd hoe het voelt om echt gezien en geliefd te worden door háár moeder. Of misschien leefde ze in een tijd waarin van vrouwen werd verwacht dat ze zich volledig wegcijferden. Andere factoren, zoals depressie, rouw, of het opgroeien in armoede, kunnen ook een rol spelen in haar emotionele beschikbaarheid.
Een moeder die worstelde om emotioneel beschikbaar te zijn, deed dat vaak niet expres. Maar de gevolgen daarvan blijven voelbaar, vooral als volwassene. Als kind leer je patronen die helpen om met die pijn om te gaan. Misschien was je een ‘brave’ dochter of zoon die de emotionele lasten van je moeder droeg, in de hoop erkenning te krijgen. Of misschien trok je je juist terug, omdat het veiliger voelde om afstand te houden. Deze patronen lijken misschien te helpen, maar werken op de lange termijn vaak tegen ons.
Het effect op je liefdesrelaties
De moederwond speelt een grote rol in hoe we ons later hechten in liefdesrelaties. Mensen met verlatingsangst trekken bijvoorbeeld vaak partners aan met bindingsangst, en andersom. Het voelt alsof je steeds dezelfde dans uitvoert, waarin echte intimiteit wordt vermeden. Deze dynamiek, hoe pijnlijk ook, is een kans om te groeien. Ze nodigt ons uit om onze oude patronen te doorbreken en een nieuwe balans te vinden tussen symbiose en autonomie.
Als je terugkijkt naar je relaties, herken je misschien bepaalde patronen. Voelde je je aangetrokken tot mensen die emotioneel onbereikbaar waren? Of gaf je zoveel dat er geen ruimte meer overbleef voor je eigen behoeften? Het helen van de moederwond betekent leren hoe je gezonde grenzen stelt, hoe je je eigen verlangens serieus neemt en hoe je je schaduwzijde omarmt.
Dit is een proces van vallen en opstaan, maar het kan je uiteindelijk een diepe innerlijke vrijheid brengen. Om je op weg te helpen in dit helingsproces, zijn er drie cruciale stappen die je kunt zetten: het toelaten van goede-moeder-boodschappen, het erkennen van je eigen pijn door het loslaten van valse hoop, en het ontwikkelen van je innerlijke goede moeder.
1. De kracht van goede-moeder-boodschappen
Wat gebeurt er als we als kind liefdevolle en bemoedigende boodschappen ontvangen van onze moeder? Woorden als “Ik zie je”, “Ik hou van je” en “Je bent veilig bij mij” helpen ons om een sterk gevoel van eigenwaarde te ontwikkelen. Maar als deze boodschappen ontbreken, ontstaat er een leegte. Misschien voel je je later in je leven vaak onzeker, of zoek je voortdurend naar bevestiging van anderen.
Het mooie is dat het nooit te laat is om deze boodschappen alsnog aan jezelf te geven. Door bewust contact te maken met je innerlijke kind – dat deel van jou dat nog steeds verlangt naar moederlijke zorg – kun je die goede-moeder-energie opnieuw toelaten. Herhaal bijvoorbeeld de zin: “Ik ben blij dat je er bent”, terwijl je je voorstelt dat je dit tegen het kind in jou zegt. Het lijkt misschien eenvoudig, maar het kan diepe heling brengen.
2. Stoppen met valse hoop
Het helen van de moederwond begint met het erkennen van je eigen pijn. Dit kan confronterend zijn, omdat het betekent dat je stopt met vasthouden aan valse hoop – die stille fantasie dat alles anders zou zijn geweest als bepaalde omstandigheden waren veranderd. Misschien herken je deze ‘als-ik-maar’ gedachten: “Als mijn moeder maar hulp had gekregen, dan was alles anders geweest.” Of: “Als ik maar harder mijn best had gedaan, dan had ze misschien van me gehouden.”
Deze gedachten bieden een tijdelijke troost, maar houden je gevangen in een verleden dat je niet kunt veranderen. Het proces van heling vraagt je om die illusies los te laten en de realiteit onder ogen te zien, hoe pijnlijk die ook is. Door dit te doen, geef je jezelf de ruimte om verder te gaan en je leven niet langer te laten bepalen door gemiste kansen. Je kunt leren om compassie te voelen voor je moeder, zonder haar gedrag goed te praten. Tegelijkertijd kun je je eigen behoeften erkennen en serieus nemen, zonder schuldgevoelens.
3. Het ontwikkelen van je innerlijke goede moeder
Een belangrijk deel van het helingsproces is het ontwikkelen van je eigen innerlijke goede moeder. Dit betekent dat je leert hoe je jezelf kunt geven wat je vroeger hebt gemist. Misschien betekent dit dat je jezelf toestaat om te rusten, zelfs als je innerlijke stem zegt dat je moet doorgaan. Of misschien betekent het dat je leert om jezelf te troosten op momenten van verdriet.
Je innerlijke goede moeder kan ook een bron van kracht zijn. Ze herinnert je eraan dat je waardevol bent, ongeacht wat anderen van je vinden. Ze moedigt je aan om je passies te volgen, om je grenzen te bewaken en om hulp te vragen wanneer dat nodig is. Het is een proces van oefenen, maar met elke stap versterk je de band met jezelf.
Hoe nu verder?
Het helen van de moederwond is geen eenvoudige reis, maar het brengt een ongekend geschenk met zich mee: de vrijheid om jezelf volledig te omarmen. Wanneer je de pijn uit het verleden verwerkt, ontdek je een nieuwe kracht en zachtheid in jezelf. Je leert hoe je gezonde relaties kunt opbouwen, hoe je je potentie kunt leven en hoe je een diep gevoel van vervulling kunt ervaren.
Het mooiste van alles? Door jouw helingsproces verander je niet alleen je eigen leven, maar ook de generaties na jou. Je geeft hen de kans om op te groeien met meer liefde, veiligheid en vertrouwen. Dat is het ultieme geschenk dat je jezelf en de wereld kunt geven.
Dus hieronder drie manieren om verder te komen:
Hulpbronnen voor je reis
- Ik heb inspiratie gehaald uit de online training van Hannah Cuppen. Ik werd geïnspireerd door de heldere video’s, diverse meditaties en de bronvermelding van boeken als De emotioneel afwezige moeder (Jasmin Lee Cori) en Het helen van de moederwond (Bethany Webster). Meer informatie klik op online training moederwond
- Hoewel heling een innerlijk proces is, hoef je het niet alleen te doen. Hulpbronnen kunnen van onschatbare waarde zijn. Bijvoorbeeld in een coachingstraject.
- Of doe een retraite om karakterstructuren te overstijgen, zodat je je vrijer voelt en meer jezelf gaat zijn. Een twee-daagse waarin je een diepgaande transforrmatiereis aangaat.
Wil jij ook aan de slag met jouw helingsreis? Boek een vrijblijvend gesprek voor een coachingstraject.
Over Veronique Kilian
In het najaar van 2025 komt mijn boek uit over overleven in teams. Omdat ik in de praktijk als teamcoach veel (zelforganiserende) teams tegenkom die vastlopen overlevingsgedrag, is het idee voor dit boek gekomen. Het is een mooi vervolg op mijn eerdere boeken over teamcoaching, werkgeluk en teams die gelukkig samenwerken. Boom Uitgevers zag dit ook.