Stilte. Voor sommigen ongemakkelijk. Voor anderen een verademing. Hoe kan je stilte functioneel gebruiken in teams en het zelfs veranderen in een kans om een doorbraak te bewerkstelligen in teams?
In het Handboek Teamcoaching en Intervisie met de Authentieke Dialoog (Kilian, 2014) wordt stilte gebruikt op verschillende manieren. Uit dit boek citeer ik een aantal inzichten die je verder kunnen helpen.
1. Natuurlijke stiltes tijdens de Authentieke Dialoog
De Authentieke Dialoog werkt met natuurlijke stiltes. Namelijk: wie de ’talking stick’ heeft (in veel gevallen een bal), spreekt en de rest van het team luistert. Als de bal in het midden van de groep ligt, spreekt er dus niemand en is het stil.
Zo heeft Insign.IT de Authentieke Dialoog diverse keren toegepast in hun teams. Dit heeft een groeispiraal opgeleverd voor oprichter en CEO van Leon Wijnhoven.
2. Omgaan met stiltes tijdens de Authentieke Dialoog
Het kan zijn dat een team niet gewend is aan stilte. Stilte kan dan weerstand veroorzaken. Dit uit zich onder andere in het gaan praten om maar te praten, zodat er geen stilte valt.
Wat je dan kunt doen is het volgende:
— Benoem dat het ‘even wennen is’ aan de stilte die er is, wanneer de bal in het midden ligt en er niemand wat zegt.
— Geef aan dat stilte een kans is om te luisteren naar wat er niet gezegd wordt en om de sfeer te proeven. Als facilitator kun je vragen: ‘Hoe voelt het nou?’ en ‘Hoe zit je er bij?’
— Geef aan dat iemand zijn eigen weerstand zal tegenkomen als die persoon moeite heeft met stilte.
— Benoem de kans om te luisteren naar de ‘innerlijke dialoog’tijdens stilte.
— Je kunt er een groepsoefening van maken: vijf minuten stilte aan het begin van de Dialoog. Kies ervoor of je dit wilt nabespreken in de Dialoog of niet. Of las de stilte in voordat je begint met de Check-In.
— Wees je ervan bewust dat een ingelaste stilte ook een houvast kan zijn: een groepslid kan de stilte gebruiken om zo de bal niet te hoeven pakken om iets te zeggen. Gebruik de gong om te duiden wanneer de stilte-pauze voorbij is.
3. Stilte als mindshift, in een fase van transformatie
Als facilitator van de Authentieke Dialoog is het goed om je ervan bewust te zijn dat stilte ook een fase van transformatie kan inluiden. Met behulp van Theory U beschrijf ik hoe je dat kan benutten. Onderaan de ‘U’ kan het team in een staat van het ‘niet weten’ komen, of te wel: het ‘niets’. Dit niets wordt vaak gezien als ‘stilte’ vanuit een niet-weten’. Het ‘niets’ is de overgangsfase tussen het loslaten van het oude en het ontstaan van een vernieuwd bewustzijn.
4. Voedende stilte (Theory U)
In Theory U zie je hoe je aan de linkerkant via het downloaden van kennis, debat en empathische dialoog bij Presencing komt. Onderaan de U kan een team in ‘voedende stilte’ terecht komen.
Hoe werkt het dan om van downloaden naar Presencing te komen? Door een open mind, open hart en open wil. In het begin wordt de huidige realiteit bepaald door aannames in het onderbewuste. Deze aannames creëren een automatische respons op triggers, zoals in het vorige hoofdstuk besproken. Deze aannames zitten in het onderbewuste. Triggers activeren deze aannames. Dit noemt Scharmer ‘downloaden van aannames’. Dit proces stoppen we door ons bewust te worden van onze oordelen en deze vervolgens op te schorten. Daardoor kunnen we met een nieuwe blik kijken en een open mind ontwikkelen. Door ons hart open te stellen, leren we aan te voelen wat er leeft in ‘het midden’.
Het loslaten van aannames kan weerstand in onszelf oproepen. Aannames bieden immers houvast om de realiteit te bepalen. Met onze wil moeten we besluiten om onszelf over te geven aan het proces waarin we geen houvast meer hebben aan ‘het oude vertrouwde’.
Dat roept ons op om in het NU aanwezig te zijn en ons te verbinden met wat er NU is. Een proces dat een team middels de Authentieke Dialoog kan aangaan.
Het is daarom belangrijk dat je als facilitator het team ondersteunt om beperkende aannames los te laten. Dan kom je in de daadwerkelijke dreambuilding terecht, stel hen de vragen: wat is het diepste verlangen dat in je leeft? Wat zijn je wildste dromen? Wanneer leef je een leven dat je in je stoutste dromen niet had durven te hopen? Laat het team díe visie en intentie met elkaar uitspreken. Vanuit het loslaten van begrenzingen in het denken, kan het nieuwe groeien, uitgeprobeerd worden en zich manifesteren.
Dit hele proces is een gezamenlijk proces van het team en wordt ook genoemd: co‑initiating, co-sensing, co-presencing, co-creating en co-evolving. We zullen daar hieronder nader op ingaan.
5. Co-initiating, -sensing, -presencing, -creating en -evolving
Het ‘co-’ verwijst naar het gezamenlijke in het proces dat het team met elkaar doormaakt. Om dit proces als teamcoach te faciliteren volgen hieronder een aantal suggesties die gebruikt kunnen worden in een Authentieke Dialoog of in subgroepjes voordat de Dialoog gevoerd wordt.
Co-initiating
Co-initiating staat voor het luisteren naar anderen en naar wat het Leven je vraag te doen. Je kunt hierover een Authentieke Dialoog voeren. Begin met de zin: ‘Er is Leven in jou en er is Leven in mij. Wat vraagt het Leven van jou?’ Je kunt ook vragen toevoegen als: Wat wil het Leven? Hoe voel je het Leven in je? Eventueel begin je als facilitator met het voorlezen van een gedicht over Leven.
Co-sensing
Co-sensing verwijst naar het proces waarin teamleden niet meer met elkaar in debat gaan, maar vanuit een diepere verbinding en oprechte interesse collectieve kennis verzamelen. Het team doorvoelt wat in de groep leeft en wat geleefd wil worden. Hier wordt collectief bewustzijn op een bewuste manier gebouwd.
Co-presencing
In co-presencing is er ruimte voor wat ik noem presencing. De teamleden beginnen te delen wat ze voelen vanuit hun innerlijk weten.
Je begeleidt dit proces door in de Authentieke Dialoog de voedende stilte zijn werk te laten doen.
Dit kan je doen door als facilitator stil te blijven in een meditatieve zijnstoestand, in verbinding te blijven met de stilte en zo nodig de gong te luiden. Denk eraan in de stilte uit het midden af te lezen wat er in de groep leeft. Vanuit voedende stilte wordt het innerlijk weten meer zichtbaar.
Co-creating
Bij co-creating wordt gerefereerd naar het ‘protoype van de microcosmos’. Nieuwe experimenten beginnen klein. Een bekend citaat van de antroploge Margaret Mead luidt: ‘Never doubt that a small group of thoughtful, committed citizens can change the world.’ Hoe klein het nieuwe initiatief ook moge lijken, de nieuwe energie die ervan uitgaat dient gekoesterd te worden en omgeven met zorg. Ook al lijkt het misschien niet veelbetekenend als zes mensen regelmatig bij elkaar komen en met aandacht, zorg en commitment de Authentieke Dialoog met elkaar beoefenen.
In co-creating is er sprake van een blijvend gezamenlijk creëren vanuit de diepe intentie die teamleden voelen, vanuit de verbondenheid met het Leven die wordt ervaren en vanuit de Bron waarmee ze verbinding maken. Teamleden leren aanvoelen wanneer kansen zich voordoen en grijpen deze door ongebruikelijke initiatieven te nemen
Co-evolving
In co-evolving heeft het nieuwe een fundament gekregen; een basis-energie van een levend organisme dat de samenwerking aangaat met anderen. Dit levend organisme is de community. De spelers van de community volgen de impulsen die het Leven hen geeft. Dit kan erin resulteren dat zij in dialoog gaan met spelers buiten de community. Hierdoor ontstaan weer nieuwe kansen voor nieuwe out-of-the-box ontwikkelingen. Een dergelijke beweging speelt in op de continu veranderende wereld om ons heen.
Op dat moment is de samenwerking tussen de teamleden gebaseerd op een gezamenlijk afstemmen op een groter geheel. De community blijft intact. Tegelijkertijd kan er samenwerking ontstaan met nieuwe spelers.
Wil je aan de slag met je team om een transformatie te maken? Laten we samen verkennen hoe we de kansen in je team kunnen benutten en je team te laten floreren!
Klik hier om contact op te nemen: https://veroniquekilian.nl/contact
